141. Sa bahagi naman ng pang-ekonomyang paglago, makalilikha ito ng mga inaasahang reaksyon at isang tiyak na pamantayan nang may layuning padaliin ang pamamaraan at mabawasan ang gastos. Ipinahihiwatig nito ang pangangailangan para sa isang "pang-ekonomyang ekolohiya" na kayang makaakit ng mas malawak na pagtanaw sa reyalidad. Ang pagprotekta sa kapaligiran, sa katunayan "ay isang mahalagang bahagi ng proseso ng pagsulong at hindi maaaring ituring na hiwalay roon". [114] Agarang kinakailangan natin ng pagkamakataong kayang sama-samang tipunin ang iba't ibang larangan ng kaalaman, kabilang ang ekonomya, upang magsilbi sa isang mahalaga at nabubuong pananaw. Sa ngayon, ang pagsusuri sa mga suliraning pangkapaligiran ay hindi maihihiwalay sa pagsusuri sa pamilya ng tao, may kaugnayan sa gawain at kontekstong panglungsod, ni sa kung paano makikipag-ugnayan ang mga tao sa kani-kanilang sarili, na humahantong naman sa kung paano sila nakikipag-ugnayan sa kanilang kapwa at sa kapaligiran. Mayroong pagkakaugnay-ugnay sa pagitan ng mga ekosistema at sa pagitan ng iba't ibang katayuan ng panlipunang interaksyon, na nagpapakita pa uli na "ang buo ay mas malaki kaysa bahagi". [115]
142. Kung ang lahat ay magkakaugnay, ang kalusugan ng mga institusyon ng lipunan ay may kahihinatnan para sa kapaligiran at sa kalidad ng buhay ng tao. Ang bawat paglabag sa pagkakaisa at sa panlipunang pakikipagkaibigan ay nakapipinsala sa kapaligiran". [116] Sa ganitong pagtingin, nararapat na institusyonal ang panlipunang ekolohiya, at unti-unting umaabot sa buong lipunan, mula sa pangunahing pangkat panlipunan, ang pamilya, sa mas malawak na pamayanang lokal, pambansa at pandaigdigan. Sa bawat panlipunang sapin, at sa pagitan nila, umunlad ang mga institusyon upang ipatakaran ang ugnayang pantao. Anumang nagpapahina sa mga institusyong iyon ay may negatibong kahihinatnan, tulad ng kawalan ng katarungan, karahasan at kawalan ng kalayaan. Ilang mga bansa ay may mababang antas ng pagiging epektibo sa usaping institusyonal, na nagbubunga ng mas malalaking suliranin para sa kanilang mga tao habang nakikinabang naman yaong mga kumikita sa sitwasyong ito. Maging sa pangangasiwa ng estado, ang iba't ibang antas ng lipunang sibil, o ang ugnayan sa pagitan ng mismong mga indibidwal, ang kawalan ng paggalang sa batas ay nagiging mas pangkaraniwan. Maaari ngang maganda ang pagkakabalangkas ng mga batas ngunit nananatiling mga patay na letra. Maaari ba nating asahan na sa mga ganyang kaso, ang mga batas at patakaran hinggil sa kapaligiran ay maging totoong epektibo? Halimbawa, batid nating ang mga bansang may malinaw na batas hinggil sa pangangalaga sa kagubatan ay patuloy na nananahimik habang nakikita nilang paulit-ulit na nilalabag ang mga batas. Dagdag pa, anuman ang nangyari sa isa sa mga pook ay may direkta o indirektang impluwensya sa iba pang pook. Kaya, halimbawa, ang paggamit ng droga sa mga lipunang masaga ay lumilikha ng patuloy at lumalagong pangangailangan sa mga produktong inangkat mula sa mga mahihirap na rehiyon, kung saan masama ang ugali, nawasak ang mga buhay, at patuloy na nasisira ang kapaligiran.
II. EKOLOHIYANG PANGKULTURA
143. Kasama ang patrimonya ng kalikasan, mayroon ding patrimonyang makasaysayan, artistiko at pangkultura kung saan nasa ilalim ito ng pagbabanta. Bahagi ang patrimonyang ito ng magkasamang identidad ng bawat pook at isang pundasyon kung saan bubuuin ang isang lungsod na matitirahan. Di ito isang bagay na pagdurog at pagbubuo ng bagong mga lungsod, animo'y mas magalang sa kapaligiran ngunit di palaging mas kahali-halinang pagtirahan. Sa halip, may pangangailangang isama ang kasaysayan, kultura at arkitektura ng bawat pook, na siyang magpapanatili ng orihinal pagkakakilanlang dito. Kaakibat din ng ekolohiya ang pagprotekta sa mga yamang pangkultura ng sangkatauhan sa pinakamalawak na kahulugan. Mas pa, nananawagan ito ng mas higit na pansin sa mga lokal na kultura kapag pinag-aaralan ang mga suliraning pangkapaligiran, na pinapaburan ang pag-uusap sa pagitan ng wikang pang-agham at teknikal at wika ng mga tao. Ang kultura'y higit pa sa mga minana natin mula sa nakalipas; higit sa lahat, ito rin ay isang buháy, dinamiko at pakikilahik sa kasalukuyang reyalidad, na hindi maibubukod habang muli nating iniisip ang ugnayan sa pagutan ng mga tao at ng kapaligiran.
144. Ang konsyumeristang pananaw sa mga tao, na pinasisigla ng mekanismo ng kasalukuyang daigdigang ekonomya, ay may baytang-baytang na epekto sa kultura, na pinaliliit ang malalaking sari-saring uri na pamana sa buong sangkatauhan. Ang pagtatangkang lutasin ang lahat ng suliranin sa pamamagitan ng pare-parehong mga patakaran o teknikal na pakikialam na maaaring humantong sa pagkaligta sa kasalimuotan ng mga suliraning lokal na nangangailangan ng aktibong pakikilahol ng lahat ng kasapi ng pamayanan. Ang mga naugit na bagong proseso'y di laging angkop sa mga balangkas na inangkat mula sa labas; dapat nakabatay ito sa mismong lokal na kultura nila. Ang buhay at daigdig bilang dinamikong reyalidad, gayon din dapat umaakma at dinamiko ang ating pangangalaga sa daigdig. Mapanganib kung mga solusyong teknikal lamang pagkat tinutugunan lang nito'y sintomas at hindi ang mismong seryosong problema. May pangangailangang igalang ang mga karapatan ng tao at kultura, at upang ikalugod na ang pag-unlad ng isang panlipunang grupo'y sinasapantahang isang makasaysayang proseso na naganap sa loob ng kultural na konteksto at nangangailangan ang palagi at aktibong paglahok ng mga tao sa lokal mula sa loob ng angkop nilang kultura. O kaya'y ang paniwalang ang kalidad ng buhay ay iginigiit mula sa labas, para maunawan ang kalidad ng buhay sa loob ng mundo ng mga simbolo at mga kaugaliang angkop sa bawat pangkat ng tao.
145. Maraming masidhing anyo ng pagsasamantala at pagkawasak ng kapaligiran ang hindi lang sumasaid sa mga likasyaman na nagbibigay ng kabuhayan sa mga lokal na pamayanan, kundi binabawi na rin ang mga panlipunang kaayusan kung saan, sa loob ng mahabang panahon, ay umugit ng pangkulturang pagkakakilanlan at ang kanilang pananaw sa kahulugan ng buhay at ng pamayanan. Ang paglaho ng isang kultura ay kasinglubha, kundi man mas malubha, ng pagkawala ng isang espésye ng halaman o hayop. Ang paggigiit ng pangingibabaw ng estilo ng pamumuhay ay nakaugnay sa isang anyo ng produksyon na kasingpanganib din tulad ng pagbabagu-bago ng ekosistema.
Itutuloy...
Walang komento:
Mag-post ng isang Komento