talata 106-110

II. ANG GLOBALISASYON NG TEKNOKRATIKONG MODELO

106. Ang batayang problema'y lalong lumalalim: iyon ang paraang tinahak ng sangkatauhan sa teknolohiya at sa pag-unlad nito ayon sa paghahambing at isang dimensyunal na modelo. Ang modelong ito'y nag-aangat ng konsepto ng isang bagay na, gamit ang pamamaraang lohikal at rasyunal, ay progresibong tumutugon at kumokontrol sa isang panlabas na bagay. Ginawa ng bagay na ito na magsikap na itatag ang pamamaraang siyentipiko at eksperimental, na sarili mismo nito'y isang pamamaraan ng pag-angkin, kadalubhasaan at transpormasyon. Tila baga matatagpuan ng bagay sa sarili nito sa presensya ng anumang walang anyo, na ganap na bukas sa manipulasyon. Ang mga tao'y patuloy na nakikialam sa kalikasan, ngunit sa mahabang panahon nangangahulugan itong nasa himig at gumagalang sa posibilidad na inihahandog mismo ng sarili nito. Ito'y isang pamamaraan ng pagtanggap kung anong ipinahihintulot ng kalikasan, na animo'y galing mismo sa kamay nito. Ngayon, sa kabaligtaran, tayo ang naglalatag ng ating mga kamay sa mga bagay-bagay, na nagtatangkang higupin ang anumang maaari sa kanila habang hinahayaan o kinakaligtaan ang reyalidad na nasa ating harap. Hindi na pinatagal ng mga tao at mga materyal na bagay ang magiliw na kamay sa bawat isa; ang relasyon ay naging hamunan. Mas madali nitong tanggapin ang ideya ng walang katapusang paglago, na napatunayang nakapang-aakit sa mga ekonomista, tagapondo at eksperto sa teknolohiya. Batay ito sa kasinungalingang may walang katapusang pagtustos ng mga kalakal sa daigdig, at humahantong upang mapiga ng todo ang planeta nang lampas sa bawat limitasyon nito. Ito ang mga maling pagtingin na "isang walang katapusang dami ng enerhiya at likas-yamang magagamit, na maaaring muling mabago ito agad, at madaling maunawaan ang negatibong epekto ng pagsasamantala sa likas na kaayusan". [86]

107. Masasabing ang marami sa mga problema ng kasalukuyang mundo ay nagmumula sa mga gawi, na minsan ay walang malay, upang maging epistemolohikal na modelo ang pamamaraan at layunin ng agham at teknolohiya na umugit sa buhay ng mga indibidwal at mga ginagawa ng lipunan. Ang epekto ng pagtutulak ng ganitong modelo ng reyalidad sa kabuuan, pantao at panlipunan, ay nakikita sa pagkasira ng kalikasan, ngunit ito'y isang tanda ng reduksyonismo na nakaapekto sa bawat aspeto ng pamumuhay ng tao at ng lipunan. Dapat nating tanggapin na ang produktong teknolohikal ay hindi walang kinikilingan, pagkat lumikha sila ng balangkas na humantong sa pag-aayos ng pamumuhay at umugit ng panlipunang posibilidad sa hanay na dinidiktahan ng interes ng ilang grupong makapangyarihan. Ang mga desisyong tila lubos na nakatutulong, sa katunayan, ay desisyon tungkol sa uri ng lipunang nais nating buuin. 

108. Ang kaisipan ng pagtataguyod ng iba't ibang kultural na modelo at paggamit ng teknolohiya bilang instrumento lamang sa ngayon ay hindi aakalain. Ang teknolohikal na modelo ay mas nangingibabaw na mahirap gawin nang walang pagkukunan at mas mahirap silang gamitin nang hindi nangingibabaw ang kanilang panloob na lohika. Naging kontrakultura ito sa pagpili ng pamumuhay na may layuning ang ilang bahagi'y malaya sa teknolohiya, sa gastusin nito at sa kapangyarihang gawing pandaigdigan at tayo'y maging magkakapareho. May gawi ang teknolohiyang kamtin lahat ng bagat sa mahigpit na lohika nito, at yaong napapaligiran ng may teknolohiya "na lubusang nalalamang kikilos ito ng pasulong na sa huling pagsusuri'y hindi para sa tubô o para sa kabutihan ng sangkatauhan", na "sa pinakaradikal na kahulugan ng katagang kapangyarihan ay ang motibo nito - isang pagkapanginoon sa lahat". [87] Bilang resulta, "sinamsam ng tao ang pagkapit sa mga hubad na elemento ng kalikasan at ng kalikasan ng tao". [88] Ang kakayahan nating gumawa ng desisyon, isang mas totoong kalayaan at ang lugar para sa bawat alterbatibong pagkamalikhain ay napaliit.

109. May gawi ring pangibabawan ng teknokratikong modelo ang pamumuhay pang-ekonomya at pampulitika. Tinanggap ng ekonomya ang bawat pag-abante sa teknolohiya nang may pananaw sa tubô, nang walang pagtingin sa maaaring negatibong epekto nito sa sangkatauhan. Natabunan ng pinansya ang totoong ekonomya. Ang mga aral ng daigdigang krisis pinansya ay hindi pa nalalagom, at mabagal natin natututuhan ang mga aral ng pagkasira ng kapaligiran. Pinanindigan ng ilang sirkulo na ang kasalukuyang ekonomya at teknolohiya ang makalulutas sa lahat ng problema sa kapaligiran, at nangatwiran, sa popular at di-teknikal na mga kataga, na ang pandaigdigang kagutuman at kahirapan ay malulutas lamang ng paglago ng pamilihan. Halos wala silang pakialam sa ilang mga teoryang pang-akonomya na sa ngayon ay bahagyang pinangangahasang ipagtanggol ng sinuman, kaysa kanilang aktwal na operasyon sa paggana ng ekonomya. Maaaring di nila mapagtibay ang mga teoryang iyon sa salita, gayunman, sinusuportahan ito ng kanilang mga gawa sa pamamagitan ng pagpapakita ng kawalan ng interes sa mas balanseng antas ng produksyon, mas maayos na pamamahagi ng yaman, pagmamalasakit sa kapaligiran at ang karapatan ng mga susunod na henerasyon. Ipinakikita ng kanilang pag-uugali na para sa kanila, sapat na ang pagpapalaki pang lalo ng tubô. Gayong hindi magantyahan mismo ng merkado ang sarili nito ng kabuuang pagpapaunlad sa tao at pagpapasaklaw sa lipunan. [89] Kasabay nito, mayroon tayong "isang tipo ng 'matinding pag-unlad' ng isang maaksaya at tipong mapagkonsumo, na ginawa ang isang di katanggap-tanggap na kabaligtaran sa mga nagaganap na kalagayang masahol na kapabayaan", [90] habanag napakabagal natin sa pagsusulong ng mga institusyong pang-ekonomya at panlipunang mga hakbangin kung saan makapagbibigay sa mga mahihirap ng palagiang mapagkukunan ng batayang pangangailangan. Bigo tayong makita ang napakalalim na ugat ng ating kasalukuyang kabiguan, na may kinalaman sa direksyon, layunin, kahulugan at panlipunang kahihinatnan ng mga panteknolohiya at pang-ekonomyang paglago.

110. Ang espesyalisasyon na nauukol sa teknolohiya ang nagpahirap na makita ang mas malaking larawan. Ang paunti-unting pagbabahagi ng kaalaman ay napatunayang nakatutulong para sa mga kongkretong paggagamitan, gayunman, humahantong ito sa pagkawala ng pagpapahalaga sa kabuuan, sa ugnayan ng mga bagay-bagay, at sa mas malawak na kaligiran, na sa kalaunan ay wala nang kaugnayan. Ang katotohanang ito'y nagpahirap upang matagpuan ang mga angkop na pamamaraan upang malutas ang mas masalimuot na suliranin ng daigdig sa kasalukuyan, lalo na yaong hinggil sa kapaligiran at sa mga dukha; ang mga problemang ito'y di matutugunan ng isang pananaw lamang o ng isang takdang interes. Ang agham na nag-aalok ng mga solusyon sa malalaking usapin ay kinakailangang isaalang-alang ang mga fdatos na nakuha ng iba pang larangan ng kaalaman, kasama na ang pilosopiya at panlipunang etika; ngunit napakahirap matamo ngayon ang ganitong gawi. Wala ring tunay na paligid ng kabutihan kung saan maaaring makapag-apila ang sinuman. Ang buhay ay unti-unting naging pagsuko sa mga kalagayang kinukundisyon ng teknolohiya, na ang sarili mismo'y tinitingnan bilang pangunahing susi sa kahulugan ng buhay. Sa kongkretong sitwasyong kinakaharap natin, may ialng mga sintomas na tumukoy kung ano ang mali, tulad ng pagkasira ng kapaligiran, pagkabalisa, pagkawala ng layunin ng buhay at ng pamumuhay ng pamayanan. Muli nakikita nating "ang reyalidad ay mas mahalaga kaysa mga ideya". [91]

Itutuloy...