Linggo, Hulyo 12, 2015

talata 136-140

136. Sa kabilang banda, nakapag-aalala, na kapag ang ilang kilusang pang-ekolohiya'y nagtatanggol sa integridad ng kapaligiran, na wastong humihiling ng ilang tiyak na limitasyon ang ipataw sa siyentipikong pananaliksik, minsan ay nabibigo silang gamitin ang kaparehong mga prinsipyo sa buhay ng tao. Posibleng mabigyang-katwiran ang labagin ang lahat ng hangganan kapag naisagawa ang eksperimentasyon sa mga nabubuhay na semilya ng tao. Nakaligtaan natin ang di maipagkakait na kahalagahan ng isang tao na malampasan ang antas ng kanyang pagsulong. Sa gayon ding paraan, kapag binalewala ng teknolohiya ang mga mahuhusay na prinsipyo ng etika, humahantong ito sa pagturing sa anumang gawain na naaayon sa batas. Tulad ng nakita natin sa kabanatang ito, ang teknolohiyang napakahigpit sa etika ay hindi madaling malimitahan ang sarili nitong kapangyarihan.

IKAAPAT NA KABANATA

ANG MAKABULUHANG EKOLOHIYA

137. Dahil lahat ng bagay ay malapit na magkakaugnay, at ang kasalukuyang problema'y nananawagan ng isang pananaw na kayang isaalang-alang ang bawat aspeto ng daigdigang krisis, iminumungkahi kong isaalang-alang natin ang ilang salik ng makabuluhang ekolohiya, yaong malinaw na gumagalang sa pantao at panlipunang kahalagahan nito.

I. PANGKAPALIGIRAN, PANG-EKONOMYA AT PANLIPUNANG EKOLOHIYA

138. Pinag-aaralan ng ekolohiya ang ugnayan sa pagitan ng mga buhay na organismo at ng kapaligiran kung saan sila sumisibol. Kinakailangang samahan ito ng pagninilay at debate hinggil sa mga kinakailangang kondisyon para sa buhay at kaligtasan ng buhay sa lipunan, at ang kinakailangang katapatan upang usisain ang ilang modelo ng kaunlaran, produksyon at pagkonsumo. Hindi nabibibigyang diin ng husto kung paanong magkakaugnay ang lahat ng bagay . Ang panahon at espasyon ay hindi malaya sa bawat isa, maging ang atomo at subatomikong tipik ay hindi maituturing na nakabukod. Tulad ng iba't ibang septo ng planeta - pisikal, kemikal at biyolohikal - ay magkakaugnay, pati na rin yaong buhay na espésye ay bahagi ng isang talakupan kung saan hindi na natin lubusang masisiyasat at mauunawaan. Isang magandang bahagi ng ating henetikang koda ay mayroon din ang maraming nilalang. Kasunod nito na ang mga piraso ng kaalaman at pagkakabukod ng pira-pirasong impormasyon ay maaaring maging anyo ng kamangmangan, maliban na lang kung nakapaloob sila sa isang mas malawak na pananaw ng reyalidad.

139. Kapag nagsalita tayo ng "kapaligiran", ang talagang ibig nating sabihin ay ang ugnayang umiiral sa pagitan ng kalikasan at ng lipunang ating ginagalawan. Hindi maituturing na isang bagay na hiwalay sa atin ang kalikasan o isang lugar lang kung saan tayo nabubuhay. Tayo'y bahagi ng kalikasan, kasama dito at palaging nakikipag-ugnayan dito. Ang matanto ang mga dahilan kung bakit marumi ang isang pook ay nangangailangan ng pag-aaral hinggil sa kaparaanan ng lipunan, ng ekonomya nito, ng padron ng gawi nito, at ng pamamaraang magagagap nito ang reyalidad. Dahil sa laki ng pagbabago, hindi na posibleng makahanap pa ng isang ispesipiko't maliwanag na tugon sa bawat piraso ng problema. Mahalagang hagilapin ang komprehensibong solusyon na isinasaalang-alang ang pagtutulungan sa loob ng likas na nilang sistema at sa panlipunang sistema. Nahaharap tayo hindi sa dalawang magkahiwalay na krisis, ang isang pangkapaligiran at ang isa nama'y panlipunan, kundi isang masalimuot na krisis na parehong panlipunan at pangkapaligiran. Ang mga istratehiya para sa isang solusyon ay nangangailangan ng makabuluhang pagtugon upang labanan ang kahirapan, mapanumbalik ang dignidad sa mga pinabayaan, at kasabay nito'y maprotektahan ang kalikasan.

140. Dahil sa dami at samutsaring salik na isinasaalang-alang kapag tinutukoy ang epekto sa kapaligiran ng isang kongkretong gawain, mahalagang bigyan ng angkop na papel ang mga mananaliksik, upang pagaanin ang kanilang pakikipag-ugnayan, at tiyakin ang mas malawak na kalayaang pang-akademiko. Ang patuloy na pananaliksik ay dapat magbigay din sa atin ng mas mabuting pagkaunawa kung paanong ang iba't ibang nilikha ay nagkakaugnayan sa bawat isa upang mabuo ang mas malaking yunit na tinatawag natin ngayong "ekosistema".  Isinasaalang-alang natin ang mga sistemang ito hindi lamang upang matukoy kung paanong mahusay itong magagamit, kundi dahil na rin sila'y may tunay na halagang hiwalay sa kanilang kapakinabangan. Ang bawat organismo, bilang nilalang ng Diyos, ay mabuti at kaaya-aya sa kanyang sarili; ito'y totoo rin sa maayos na pangkata ng organismong umiiral sa isang tukoy na espasyo at gumagana bilang isang sistema. Bagamat kadalasang hindi natin namamalayan ito, umaasa tayo sa mas malalaking sistema para sa ating sariling pag-iral. Kailangan lang nating muling maalala kung paanong nakikipag-ugnayan ang mga ekosistema sa pagkakalat ng carbon dioxide, pagpapadalisay ng tubig, pagpigil ng mga sakit at epidemnya, pagbabalangkas ng lupa, pagkasira ng basura, at sa iba pang pamamaraan kung saan nakaligtaan natin o talagang hindi natin alam. Kapag namulat na sila hinggil dito, mapagtatanto ng maraming tao na nabubuhay at kumikilos tayo batay sa isang reyalidad na dati nang ipinagkaloob sa atin, na nauna sa ating pag-iral at sa ating kakayahan. Kaya, kapag nagsalita tayo ng "sustenableng paggamit," dapat isaalang-alang ang nagbabagong-buhay na kakayahan ng bawat ekosistema  sa iba't ibang larangan at aspeto nito.

Itutuloy...

Walang komento:

Mag-post ng isang Komento