131. Dito'y natatandaan ko ang balanseng posisyon ni San Juan Paolo II, na ipinagdiinan ang kabutihan ng mga siyentipiko at tteknolohikal na pagsulong bilang katibayan ng "nobilidad ng bokasyon ng tao na responsableng lumahok sa malikhaing aksyon ng Diyos", habang sinasabi ring "hindi kami manghihimasok sa isang pook ng ekosistema nang hindi binibigyang pansin ang mga kahihinatnan ng mga gayong panghihimasok sa ibang pook". [109] Inilinaw niyang pinahahalagahan ng Simbahan ang mga benepisyong ibinunga "ng pag-aaral at aplikasyon ng molekular na biyolohiya, na dinagdagan ng iba pang disiplina tulad ng henetika, at ang teknolohikal na aplikasyon nito sa agrikultura at industriya". [110] Ngunit tinukoy din niyang ito'y di dapat humantong sa "walang patumanggang manipulasyon ng henetika" [111] kung saan binabalewala ang mga negatibong epekto ng gayong panghihimasok. Ang pagkamalikhain ng tao'y hindi masusupil. Kung ang isang alagad ng sining ay hindi mapipigil sa paggamit ng kanyang pagkamalikhain, hindi rin mapipigilan yaong nagtataglay ng mga partikular na kaloob para sa pagsulong ng agham at teknolohiya sa paggamit ng kanilang talentong ibinigay ng Diyos para sa paglilingkod sa kapwa. Kailangang patuloy nating isiping muli ang mga layunin, epekto, kabuuang konteksto at etikal na mga limitasyon ng mga aktibidad na ito ng tao, kung saan isang anyo ito ng kapangyarihang kinasasangkutan ng malaking panganib.
132. Kaya ito ang tamang balangkas ng anumang pagninilay hinggil sa panghihimasok ng tao sa mga halaman at hayop, na sa ngayon ay kasama ang manipulasyong henetika sa biyoteknolohiya para lamang samantalahin ang kakayahan nitong nasa materyal na reyalidad. Ang paggalang na utang ng pananampalataya sa katwiran ay nananawagan ng masusing atensyon sa kung anong maituturo sa atin ng agham biyolohikal hinggil sa mga istrukturang biyolohikal, ang kanilang posibilidad at pagbabagu-bago. Anumang makatwirang pakikialam ay gagawin lamang sa kalikasan upang "paboran ang pagsulong nito sa sarili nitong hanay, hinggil sa sangnilikha, na hinahangad ng Diyos". [112]
133. Mahirap gumawa ng pangkalahatang panghuhusga hinggil sa modipikasyong henetika (GM), maging ito man ay gulay o hayop, pangmedisina o pang-agrikultura, pagkat malaki ang pagkakaiba ng mga ito sa kanilang sarili at nag-aanyaya ng ispesipikong konsiderasyon. Ang kasama nitong panganib ay di laging dahil sa mga ginamit na pamamaraan, kundi dahil sa kanilang di tama o labis na aplikasyon. Ang pagbabagu-bagong henetika, sa katunayan, ay madalas na, at patuloy na, dulot ng mismong kalikasan. O kaya'y ang mutasyon ay dulot ng pakikialam ng tao sa modernong penomeno. AAng pagpapaamo ng mga hayop, ang paghahalo ng lahi ng mga espésye at iba pang mga mas matanda at pangkalahatang tinatanggap na mga kasanayan ay maaaring mabanggit bilang mga halimbawa. Kailangan nating muling alalahanin na ang siyentipikong pagsulong ng mga Angkak na GM ay nagmula sa pagmamasid sa natural na bakterya na kusang bumabago sa halamang henomo. Gayunman, sa kalikasan, mabagal ang ganitong proseso at di maikukupara sa mabilis na hakbang na inudyok ng kontemporaryong paglagong teknolohikal, kahit na ang huli'y natatan sa nakaraang mga siglo ng psiyentipikong pagsulong.
134. Bagamat walang matinding patunay na umiiral kung ang Angkak na GM ay mapanganib sa tao, at sa ilang rehiyon, ang paggamit nito'y nagdala ng paglago ng ekonomya na nakatulong sa paglutas ng mga suliranin, may nanatiling ilang mahalagang suliraning hindi dapat maliitin. Sa maraming lugar, kasunod ng pagpapakilala sa mga tanim na ito, ang mga produktibong lupain ay nasa kamay ng iilang may-ari dahil "sa progresibong pagkawala ng maliliit na tagalikha, na, bilang resulta ng pagkawala ng pinagsasamantalahang lupain, ay napilitang lumayo mula sa direktang produksyon". [113] Ang pinakamahina sa mga ito'y naging pansamantalang manggagawa, at maraming mga manggagawang bukid ang lumipat sa mga mahihirap na lugar sa kalunsuran. Ang epekto ng paglawan ng mga pananim na ito'y ang pagkasira ng masalimuot na talakupan ng ekosistema, pinaliit ang pagkakaiba-iba ng produksyon at naapektuhan ang mga pangrehiyong ekonomya, sa kasalukuyan at sa hinaharap. Sa iba't ibang bansa, matatagpuan natin ang paglawak ng oligopolyo para sa produksyon ng angkak at iba pang produktong kinakailangan para sa kanilang pagsasaka. Ang pag-aalagang ito'y magpapalubha kung saan dapat isaalang-alang ang produksyon ng mga di-mabungang binhi; ang epekto'y upang mapilitan ang mga magsasaka na bilhin ang mga ito mula sa malalaking tagalikha.
135. Kaya nangangailangan ng pagtutok sa mga usaping ito at pag-aalala sa implikasyong etikal nito. Dapat maganap ang isang malawak, may pananagutang siyentipiko at panlipunang debate, yaong kayang isaalang-alang ang lahat ng makukuhang impormasyon at ang pagtawag sa mga bagay sa kani-kanilang katawagan. Nangyayari rin paminsan-minsan na hindi naihahapag; ginagawa ang pagpili sa batayan ng partikular na interes, maging ito'y pampulitika, pang-ekonomya o pang-ideyolohika. Nagpapahirap ito upang makarating sa balanse at mahinahong paghuhusga sa iba't ibang usapin, yaong isinasaalang-alang ang lahat ng nauukol na salik. Kinakailangan ang mga talakayan kung saan lahat ng mga direkta at di-direktang apektado (magsasaka, konsyumador, awtoridad pambayan, siyentipiko, tagapagparami ng binhi, mga taong naninirahan malapit sa mga pinauusukang bukirin, at iba pa) ay dapat ipaalam ang kanilang mga suliranin at ipinag-aalala, at dapat madaling makakuha ng sapat at maaasahang imprmasyon upang makapagpasya para sa kabutihan ng lahat, sa kasalukuyan at sa hinaharap. Isa itong masalimuot na usaping pangkapaligiran; nananawagan ito ng isang komprehensibong pagtugon na nangangailangan, kahit paano, ng mas malawak na pagsisikap na pondohan ang iba't ibang hanay ng independyente, interdisiplinaryong pananaliksik na kayang magbigay ng bagong liwanag sa suliranin.
Itutuloy...
Walang komento:
Mag-post ng isang Komento