Linggo, Hunyo 28, 2015

talata 26-30

26. Marami sa mga nagtataglay ng mas maraming likasyaman at kapangyarihang pang-ekonomya o pampulitika ay tila baga nagkakasya lang sa pagtatakip sa problema o pagtatago ng sintomas ng mga ito, na simpleng nagsisikap na bawasan ang negatibong epekto ng pagbabago sa klima. Gayunman, karamihan ng sintomas nito ay nagpapahiwatig na magpapatuloy ang mga ganoong epekto kung ipagpapatuloy natin ang mga kasalukuyang modelo ng produksyon at pagkonsumo. May agarang pangangailangang magsulong mga patakaran upang, sa mga darating na taon, ay mabawasan ng husto ang pagbubuga  ng carbon dioxide at iba pang gas na matitinding makapagdumi, halimbawa, pagpapalit sa mga fossil fuel at pagpapaunlad ng pinagkukunan ng mga enerhiyang makakalikasan. Sa pandaigdigan, maliit pa ang madaling pagkukuna ng malinis at enerhiyang makakalikasan. May pangangailangan pang paunlarin ang sapat na teknolohiya ng pag-imbak. May nagawang malaking progreso ang ilang bansa, bagamat malayo pa ito sa pagbubuo ng mahabuluhang proposyon. Nagsagawa na rin ng pamumuhunan sa moda ng produksyon at transportasyon kung saan gumagamit ng kaunting enerhiya at nangangailangan ng mas kaunting hilaw na materyales, pati na mga pamamaraan ng konstruksyon at magkumpuni ng mga gusaling magpapabuti ng kahusayan ng enerhiya nila. Ngunit di pa gaanong napapalaganap ang mga magagandang gawaing ito.

II. ANG USAPIN NG TUBIG

27. Ang iba pang palatandaan ng kasalukuyang kalagayan ay matatagpuan sa pagkaubos ng ating likasyaman. Alam nating lahat na hindi mangyayaring mapanatili ang kasalukuyang antas ng pagkonsumo ng mga mauunlad na bansa at ng mayayamang saray ng lipunan, kung saan ang kaugaluang mag-aksaya at magtapon ay nakarating na sa di-matingkalang antas. Ang pagsasamantala sa planeta ay lumampas na sa katanggap-tanggap na limitasyon at hindi pa rin natin nalulutas ang suliranin sa kahirapan.

28. Ang sariwang inuming tubig ay isang usaping may pangunahing kahalagahan, pagkat lubhang kailangan ito sa buhay ng tao at para sa pagsuporta sa panlupa at pantubig na ekosistema. Ang pinagkukunan ng sariwang tubig ay kailangan para sa pangangalaga ng kalusugan, agrikultura at industriya. Ang mga tubig na panustos ay karaniwang naririyan, ngunit ngayon, maraming pook hinigitan ng pangangailangan ang palagiang panustos, nang may dramatikong kahihinatnan sa maiklian at pangmahabang panahon. Ang mga malalaking lungsod na umaasa sa mahahalagang panustos na tubig ay nakadaranas ng kakulangan, at sa mga panahong kritikal, hindi palaging napapangasiwaan ito ng may sapat na pagbabantay at kawalan ng pinapanigan. Apektado lalo na ang Aprika ng kakulangan sa tubig kung saan malalaking saray ng populasyon ang walang makuhang malinis na inuming tubig o nakadaranas ng tagtuyot na nakasasagabal sa produksyong agrikultural. Ang ilang bansa'y may mga pook na mayaman sa tubig habang ang iba naman ay nagtitiis sa matinding kasalatan.

29. Isa sa mga malubhang problema ay ang kalidad ng tubig na makukuha ng mga mahihirap. Araw-araw, ang di-ligtas na tubig ay nagbubunga ng maraming pagkamatay at ang pagkalat ng mga sakit na kaugnay ng tubig, kabilang ang mga sanhi ng mikroorganismo at mga kemikal. Ang iti at kolera, na nauugnay sa di-sapat na malinis at panutsos na tubig, ang isang makahulugang dahilan ng pagdurusa at ng pagkamatay ng mga sanggol. Nanganganib ang mga pinagkukunan ng tubig sa ilalim ng lupa dahil sa polusyong nilikha ng mga gawaing pagmimina, pagsasaka at industriyal, lalo na sa mga bansang kulang ang sapat na regulasyon at kontrol. Hindi lang iyon usapin ng basurang industriyal. Ang mga panlinis at iba pang produktong kemikal, na kadalasang ginagamit sa maraming pook sa mundo, ay patuloy na itinatapon sa ating mga ilog, lawa, at karagatan.

30. Kahit na ang kalidad ng magagamit na tubig ay patuloy na lumiliit, sa ilang mga pook ay may lumalagong kagustuhang isapribado ang yamang ito, kahit na nagkukulang, at ito'y nagiging kalakal na nakabatay sa mga batas ng merkado. Gayunman, ang pagtatamo ng ligtas na inuming tubig ay isang pandaigdigan at batayang karapatang pantao, sapagkat mahalaga ito sa kaligtasan ng tao, at sa gayon, ay isang kondisyon upang isakatuparan ang iba pang karapatang pantao. Napakaluhba na ng panlipunang utang ng ating mundo sa mga dukha na walang agarang makukuhang ligtas na tubig, sapagkat di ipinatanggap sa kanila ang karapatang mabuhay sang-ayon sa di maipagkakait na dignidad. Maaaring mabayaran ang utang na ito na sa bahagya'y sa pamamagitan ng pagpapalaki ng pondo upang makapagbigay ng malinis na tubig at serbisyong pangkalusugan sa mga dukha. Ngunit patuloy na inaaksaya ang tubig, hindi lang sa mga mauunlad na bansa kundi maging sa mga papaunlad pa lang na bansa na nag-aangkin ng maraming katubigan. Ipinakikita lamang nito na ang problema sa tubig ay usaping edukasyunal at pangkultura, bagamat may maliit pang kamalayan sa kalubhaan ng gayong pag-uugali sa loob ng konteksto ng malawak na di pagkakapantay-pantay.

Itutuloy...

Walang komento:

Mag-post ng isang Komento