186. Sinasabi sa Deklarasyon sa Rio ng 1991 na "kung saan may mga banta ng seryoso o pagkasirang wala nang lunas, hindi dapat gamiting dahilan ang kawalan ng lubusang katiyakang pang-agham bilang dahilan upang ipagpaliban ang mga hakbanging kapaki-pakinabang" [132] na pumipigil sa pagkasira ng kapaligiran. Nagagawa ng prinsipyo ng pag-iingat na ito na maprotektahan ang mga pinakamadaling matamaang mga tao at limitado ang kakayahang depensahan ang kanilang interes at tipunan ang mga hindi mapag-aalinlanganang katibayan. Kung iminumungkahi ng obhetibong impormasyon na magreresulta ito sa isang malubha at di-na-mapapanumbalik na pagkasirang wala nang lunas, ang proyekto'y dapat nang itigil o kaya'y baguhin, kahit wala pang di-mapag-aalinlanganang patunay. Dito'y epektibo nang nabaligtad ang pasanin ng katibayan, dahil sa mga ganitong kaso, dapat dalhin ang mga obhetibo at konklusibong demonstrasyon upang ipakitang ang mga mungkahing aktibidad ay hindi magdudulot ng malubhang pinsala sa kapaligiran o sa mga naninirahan doon.
187. Hindi ito nangangahulugan ng pagsalungat sa anumang inobasyon sa teknolohiya na magdadala ng pagbuti ng kalidad ng buhay. Ngunit nangangahulugan ito ang tubò ay hindi ang natatanging pamantayan na dapat isaalang-alang, at na, kapag nakita na ang makabuluhang mga bagong impormasyon, dapat isagawa ang isang muling pagtatasa, na kasangkot ang lahat ng interesadong panig. Ang resulta'y maaaring isang desisyon na huwag magpatuloy sa isang hátag na proyekto, upang baguhin ito o upang isaalang-alang ang mga alternatibong panukala.
188. May ilang mga isyung pangkapaligiran na hindi madaling makapagtamo ng malawak na pinagkasunduan. Dito'y masasabi kong muli na hindi ipagpapalagay ng Simbahan na malutas ang mga usaping pang-agham o upang palitan ang pulitika. Ngunit nagmamalasakit akong maghikayat ng isang matapat at lantarang debate upang hindi sirain ng mga partikular na interes o ideolohiya ang pangkalahatang kagalingan.
IV. PAMPULITIKA AT PANG-EKONOMYANG PAG-UUSAP NA ISASAKATUPARAN NG TAO
189. Hindi dapat mapasailalim ng ekonomya ang pulitika, o kaya'y ang ekonomya'y mapasailalim sa dikta ng isang itinulak-na-paghusay na modelo ng teknokasya. Sa kasalukuyan, pag tiningnan ang pangkalahatang kagalingan, may agarang pangangailangang ang pulitika at ekonomya'y pumasok sa isang tahasang pag-uusap para sa paglilingkod sa buhay, lalo na sa buhay ng tao. Ang pagsagip sa mga bangko sa anumang pamamaraan, na ginagawang ang publiko ang magsakripisyo, tumatalima sa isang pangako ng kumpanya na repoasuhin at repormahin ang buong sistema, ay nagpapatunay lamang ng ganap na kapangyarihan ng sistemang pinansyal, isang kapangyarihang walang kinabukasan at magdudulot lamang ng bagong krisis matapos ang isang mabagal, magastos at tanging malinaw na pagbuti. Ang krisis pinansyal ng 2007-08 ay nagbigay ng pagkakataong bumuo ng isang bagong ekonomya, na mas masigasig sa mga etikal na prinsipyo, at mga bagong pamamaraan ng pangangasiwa ng mga hindi praktikal na gawaing pinansyal at tunay nayaman. Subalit di kasama ang tugon sa krisis ang pag-isipang muli ang mga nalipasan-sa-panahong mga pamantayan na patuloy pang namamayagpag sa mundo. Hindi laging makatwiran ang produksyon, at karaniwang nakatali ito sa mga pagbabagu-bagong pang-ekonomya na nagtatalaga sa mga produkto ng halagang hindi palaging tumutugma sa tunay nilang halaga. Madalas itong humahantong sa labis-labis na produksyon ng ilang mga kalakal, na walang kinakailangan epekto sa kapaligiran at ng may negatibong resulta sa pangrehiyunal na ekonomya.[133] Ang pinansyal na pagbulukok ay maaari ding maging isang produktibong pagbulusok. Ang problema ng totoong ekonomya ay hindi pa malakas na hinaharap, gayong ito ang tunay na ekonomyang nagsasagawa ng sari-saring uri at posible ang pagpapabuti sa produksyon, tumutulong sa mga kumpanya upang maayos na gumana, at nagbibigay-daan sa mga maliliit at katamntamang negosyo na mapabuti at makalikha ng trabaho.
190. Dito rin, dapat laging isaisip na "ang proteksyon sa kapaligiran ay hindi matitiyak lamang sa batayan ng pinansyal na kalkulasyon ng gugulin at benepisyo. Ang kapaligiran ay isa lamang sa mga bagay na hindi sapat na maipagsasanggalang o maitataguyod ng pwersa ng merkado". [134] Sa muli, dapat nating itakwil ang mahiwagang ideya ng merkado, na nagmumungkahing malulutas lang ang mga problema sa pamamagitan ng pagtataas ng kinikita ng mga kumpanya o indibidwal. Makatotohanan bang umasa na yaong mga nahuhumaling sa pagpapalaki ng kinikita ay titigil na pagnilayan ang pagkasira ng kapaligiran na iiwan nila para sa mga susunod na salinlahi? Kung saan tanging mahalaga ang kinikita, maaaring walang pagninilay hinggil sa mga ritmo ng kalilasan, ang mga pinagdaanan nitong pagkabulok at pagpapanibagong-buhay, o ang pagiging kumplikado ng ekosistema na maaaring malubhang mapabagsak ng pakikialam ng tao. Dagdag pa, sa malaon ay itinuturing ang saribúhay na isang lagakan ng pang-ekonomiyang likasyamang magagamit para mapagsamantalahan, nang walang seryosong pagninilay sa mga totong halaga ng mga bagay-bagay, ang kanilang kabuluhan sa mamamayan at kultura, o sa alalahanin at pangangailangan ng mga mahihirap.
Itutuloy...
187. Hindi ito nangangahulugan ng pagsalungat sa anumang inobasyon sa teknolohiya na magdadala ng pagbuti ng kalidad ng buhay. Ngunit nangangahulugan ito ang tubò ay hindi ang natatanging pamantayan na dapat isaalang-alang, at na, kapag nakita na ang makabuluhang mga bagong impormasyon, dapat isagawa ang isang muling pagtatasa, na kasangkot ang lahat ng interesadong panig. Ang resulta'y maaaring isang desisyon na huwag magpatuloy sa isang hátag na proyekto, upang baguhin ito o upang isaalang-alang ang mga alternatibong panukala.
188. May ilang mga isyung pangkapaligiran na hindi madaling makapagtamo ng malawak na pinagkasunduan. Dito'y masasabi kong muli na hindi ipagpapalagay ng Simbahan na malutas ang mga usaping pang-agham o upang palitan ang pulitika. Ngunit nagmamalasakit akong maghikayat ng isang matapat at lantarang debate upang hindi sirain ng mga partikular na interes o ideolohiya ang pangkalahatang kagalingan.
IV. PAMPULITIKA AT PANG-EKONOMYANG PAG-UUSAP NA ISASAKATUPARAN NG TAO
189. Hindi dapat mapasailalim ng ekonomya ang pulitika, o kaya'y ang ekonomya'y mapasailalim sa dikta ng isang itinulak-na-paghusay na modelo ng teknokasya. Sa kasalukuyan, pag tiningnan ang pangkalahatang kagalingan, may agarang pangangailangang ang pulitika at ekonomya'y pumasok sa isang tahasang pag-uusap para sa paglilingkod sa buhay, lalo na sa buhay ng tao. Ang pagsagip sa mga bangko sa anumang pamamaraan, na ginagawang ang publiko ang magsakripisyo, tumatalima sa isang pangako ng kumpanya na repoasuhin at repormahin ang buong sistema, ay nagpapatunay lamang ng ganap na kapangyarihan ng sistemang pinansyal, isang kapangyarihang walang kinabukasan at magdudulot lamang ng bagong krisis matapos ang isang mabagal, magastos at tanging malinaw na pagbuti. Ang krisis pinansyal ng 2007-08 ay nagbigay ng pagkakataong bumuo ng isang bagong ekonomya, na mas masigasig sa mga etikal na prinsipyo, at mga bagong pamamaraan ng pangangasiwa ng mga hindi praktikal na gawaing pinansyal at tunay nayaman. Subalit di kasama ang tugon sa krisis ang pag-isipang muli ang mga nalipasan-sa-panahong mga pamantayan na patuloy pang namamayagpag sa mundo. Hindi laging makatwiran ang produksyon, at karaniwang nakatali ito sa mga pagbabagu-bagong pang-ekonomya na nagtatalaga sa mga produkto ng halagang hindi palaging tumutugma sa tunay nilang halaga. Madalas itong humahantong sa labis-labis na produksyon ng ilang mga kalakal, na walang kinakailangan epekto sa kapaligiran at ng may negatibong resulta sa pangrehiyunal na ekonomya.[133] Ang pinansyal na pagbulukok ay maaari ding maging isang produktibong pagbulusok. Ang problema ng totoong ekonomya ay hindi pa malakas na hinaharap, gayong ito ang tunay na ekonomyang nagsasagawa ng sari-saring uri at posible ang pagpapabuti sa produksyon, tumutulong sa mga kumpanya upang maayos na gumana, at nagbibigay-daan sa mga maliliit at katamntamang negosyo na mapabuti at makalikha ng trabaho.
190. Dito rin, dapat laging isaisip na "ang proteksyon sa kapaligiran ay hindi matitiyak lamang sa batayan ng pinansyal na kalkulasyon ng gugulin at benepisyo. Ang kapaligiran ay isa lamang sa mga bagay na hindi sapat na maipagsasanggalang o maitataguyod ng pwersa ng merkado". [134] Sa muli, dapat nating itakwil ang mahiwagang ideya ng merkado, na nagmumungkahing malulutas lang ang mga problema sa pamamagitan ng pagtataas ng kinikita ng mga kumpanya o indibidwal. Makatotohanan bang umasa na yaong mga nahuhumaling sa pagpapalaki ng kinikita ay titigil na pagnilayan ang pagkasira ng kapaligiran na iiwan nila para sa mga susunod na salinlahi? Kung saan tanging mahalaga ang kinikita, maaaring walang pagninilay hinggil sa mga ritmo ng kalilasan, ang mga pinagdaanan nitong pagkabulok at pagpapanibagong-buhay, o ang pagiging kumplikado ng ekosistema na maaaring malubhang mapabagsak ng pakikialam ng tao. Dagdag pa, sa malaon ay itinuturing ang saribúhay na isang lagakan ng pang-ekonomiyang likasyamang magagamit para mapagsamantalahan, nang walang seryosong pagninilay sa mga totong halaga ng mga bagay-bagay, ang kanilang kabuluhan sa mamamayan at kultura, o sa alalahanin at pangangailangan ng mga mahihirap.
Itutuloy...
Walang komento:
Mag-post ng isang Komento